Gözde Et Olursa Ne Olur? — Bir Filozofun Bakışıyla Varlığın Dönüşümü

Felsefi Başlangıç: Gözün Eti Görmesi mi, Etin Gözü Görmesi mi?

Bir filozofun gözünden bakıldığında, “Gözde et olursa ne olur?” sorusu yalnızca biyolojik bir dönüşümün değil, varlığın anlamına, bilginin doğasına ve ahlakın sınırlarına uzanan derin bir sorgudur. Göz, insanın dünyaya açılan penceresidir; et ise bu dünyanın maddi, dokunulabilir, ölümlü yanıdır. Eğer göz et olursa, görmek maddi bir şeyin içine hapsolur; anlam, duyumun ötesine geçemez. Belki de bu durumda artık insan, “gören” değil, “görülen” olur.

Etik Perspektif: Görenin Sorumluluğu ve Etiğin Çöküşü

Etik açısından mesele, “göz” ile “et” arasındaki karşıtlıkta saklıdır. Göz, bilinçtir; etik farkındalığın başladığı yerdir. Görmek, anlamak ve ayırt etmek, insanın eylemlerini sorumlulukla şekillendirmesini sağlar. Ancak göz et olursa, bu bilinç çözülür. Görme artık bir anlam değil, bir refleks olur. İnsan, vicdanını kaybederken yalnızca görmenin biyolojik fonksiyonunu korur ama “görmenin anlamını” yitirir.

Etik açıdan bu, modern insanın durumunu da temsil eder. Tüketim toplumunda gözler sürekli uyarılır; imgeler, reklamlar, ekranlar… Ama bakan göz, artık bilinçli bir özne değildir. Göz, kendi eti içinde boğulmuştur. Görür ama anlamaz, fark eder ama hissedemez. Bu durumda etik, duyarsızlığın karanlığında çözülür. Belki de asıl soru şudur: Görmek için mi yaşıyoruz, yoksa gördüğümüzü tüketmek için mi?

Epistemolojik Perspektif: Bilginin Kayıp Merceği

Epistemoloji, yani bilginin doğası açısından “gözün et olması”, hakikatin bilinebilirliğini tartışmaya açar. Göz, bilginin aracı olarak dış dünyadan iç dünyaya veri taşır. Et ise duyunun sınırıdır; dokunulabilir ama düşünülmez. Eğer göz et olursa, bilgi duyusal bir hapsin içine girer. Gören, yalnızca maddeyi algılar ama anlamı inşa edemez.

Burada bilgi artık sezgisel değil, yüzeysel hale gelir. Modern çağın bilgi krizine benzer biçimde, insan çok şey görür ama azını anlar. Her bilgi parçası, derinliği olmayan bir görüntüye dönüşür. Epistemolojik olarak bu, bilginin bir tür “yüzeyselleşme” felaketidir.

Filozofun sorması gereken soru şudur: Hakikat gözde mi, yoksa gözün ötesinde mi?

Ontolojik Perspektif: Etin Göz Olması, Varlığın Yeni Biçimi

Ontoloji, yani varlığın ne olduğu sorusuna geldiğimizde, göz ile et arasındaki dönüşüm en çarpıcı anlamını bulur. Et, maddenin, göz ise bilincin sembolüdür. Gözde et olursa, bilinç maddeye indirgenir; ruhun yerini mekanizma alır. Varlık artık “düşünen bir şey” olmaktan çıkar, “çalışan bir et parçası” haline gelir.

Bu düşünce, Descartes’ın “düşünüyorum, öyleyse varım” önermesinin tam tersine dönüşür:

“Varım, çünkü etim çalışıyor.”

Ontolojik düzlemde bu, insanın ruhsal derinliğinin yitimi anlamına gelir. Artık insan görmekle değil, işlemekle, üretmekle, tüketmekle var olur. Göz, varlığın tanığı olmaktan çıkıp, varlığın bir parçası haline gelir.

Bu dönüşümde şu soru yankılanır: Göz et olursa, ruh nereye gider?

Modern Dünyada Gözün Eti: Görsel Çağın Körlüğü

Bugünün dijital dünyasında, “gözün et olması” metaforu gerçeklik kazanmıştır. Sürekli ekranlara bakan gözler, artık görmekten çok tüketir. Görme, bir eylem değil bir tüketim biçimidir. Etin göz olduğu bu çağda insan, anlamdan çok görüntüye, düşünceden çok duyuma teslim olur.

Modern insan artık kendini görmek yerine, görüntüsünü izlemektedir. Bu da varoluşun parçalanmasına yol açar: İnsan, kendi bilincinin tanığı olmaktan çıkar; yalnızca bir “et yığını” olarak kendi gölgesine bakar.

Sonuç: Gözün Eti, Etiğin Gözü

“Gözde et olursa ne olur?” sorusu, aslında insanın kendine yönelttiği en eski sorulardan biridir: “Ben kimim?” Göz et olduğunda, insan kendini kaybeder; ama bu kayıp, belki de yeniden bulmanın ilk adımıdır. Çünkü görmek yalnızca bakmak değil, anlamaktır. Gözün etleştiği yerde, insanın yeniden düşünmesi gerekir:

Belki de göz, et olmadan önce anlamın kendisiydi. Şimdi, anlamı yeniden inşa etme zamanı.

Okura Soru

Senin gözün etleşti mi?

Yoksa hâlâ bakarken görmeyi, görürken anlamayı hatırlıyor musun?