Günlük Akış Yazılar

Güneşte Bisiklet Sürülür Mü? Yaz geldi, hava sıcak, ter içindeyiz, ve bir anda kendimizi güneşin altında bisiklet sürerken buluyoruz. Peki, gerçekten “güneşte bisiklet sürülür mü?” diye sormak, aslında çok da absürt bir şey mi? Bir tarafta gıdım gıdım terlerken bisikletin pedalını çevirmek, diğer tarafta ise bir garip rahatlık ve özgürlük hissi. Ama durun bir dakika, gerçekten sağlıklı mı? Benim gibi fazla düşünen biri için bu tür sorular hemen kafada döner. “Güneşte bisiklet sürmek, gerçekten harika bir fikir mi, yoksa yazın ortasında beynimizi mi kızartıyoruz?” Şimdi bu yazıda, işin ciddiyetine binmeden biraz eğlenelim, hem de güneşin altında bisiklet sürmenin gerçek anlamını…

Gabapentin Kafa Yapar mı? Bir Perspektif: Gabapentin’in Tarihçesi ve Gelişimi Gabapentin, 1990’larda antikonvülsan (epilepsi nöbetlerini önleyen) bir ilaç olarak geliştirilmişti. Zaman içinde, sadece epilepsi için değil; sinir kaynaklı kronik ağrılar (örneğin zona sonrası nöropatik ağrı), huzursuz bacak sendromu ve bazı diğer durumlarda da rahatlama sağlayabileceği görüldü. ([Vikipedi][1]) Ancak bu yaygınlaşma, beraberinde merak edilen bir soruyu da getirdi: “Gabapentin kafa yapar mı?” Yani, ilacın terapötik etkileri dışında — uyuşukluk veya keyif hali gibi — bir zihinsel etki yaratıp yaratmadığı. Bu yazıda, bu soruyu tarihsel arka plandan başlayarak, güncel bilimsel veriler ve akademik tartışmalar çerçevesinde değerlendireceğiz. Gabapentin’in Beklenen Etkileri ve Yaygın Yan…

Askerde Saat Kaçta Uyanılır? Küresel ve Yerel Bir Bakış Bursa’da yaşayan 26 yaşında bir beyaz yaka olarak, yoğun bir iş temposunun içinde zaman zaman farklı kültürleri, alışkanlıkları ve ritüelleri gözlemlemek bana ilginç geliyor. Geçenlerde askerlik konusu açıldı bir arkadaş grubunda. Herkes kendi deneyimlerinden bahsederken, bir anda şu soru gündeme geldi: Askerde saat kaçta uyanılır? Bu soru, hem yerel hem de küresel açıdan oldukça farklı şekillerde ele alınabilir. Her ülkenin askeri kültürü, tarihsel geçmişi ve hatta coğrafi koşulları uyanma saatlerini etkiliyor. Ben de meraklı biri olarak, bu soruyu hem Türkiye özelinde hem de dünyadaki çeşitli örneklerle ele almak istiyorum. Türkiye’de Askerde…

Adana’da En Çok Ne Gelişmiştir? Cesur Bir Bakış Açısı Adana… Sıcaklığıyla ünlü, kebabıyla nam salmış, insanının genellikle neşeli ama bir o kadar da fazla tempolu olduğu bir şehir. Herkesin Adana ile ilgili kafasında bir şeyler var. Kimi “adana kebabını” sever, kimi “şalgamı” tartışır, kimisi ise “İyi ki Adana’dayım!” diyerek sıcaktan sızar. Peki, gerçekten Adana’da en çok ne gelişmiştir? Hadi, buna cesur bir bakış açısıyla yaklaşalım. Sıcak havaların altında bir Adana sokaklarında yürürken, bu şehirde ne gelişmiş diye soruyorum kendime. Ve işte size net bir cevap: Adana’da en çok “kebabın” geliştiğini söyleyebilirim. Adana kebabı, sadece bu şehre ait bir “marka” olmanın…

Bir Düzine 10, Bir Deste 12 Daha Kaç Eder? Kültürel Hesaplamaların Derinliklerine Yolculuk Kültürlerin Çeşitliliğini Keşfetmek: Bir Antropoloğun Daveti Antropologlar için, sayıların, ölçülerin ve hesaplamaların ötesinde, kültürler arasındaki anlam farklılıkları oldukça büyüleyicidir. Her toplum, kendi tarihsel bağlamında, günlük yaşamlarını anlamlandırma biçimlerini geliştirir. Sayılar ve birimler, bir kültürün toplumsal yapısını, ritüellerini, sembollerini ve kimliğini yansıtan önemli araçlardır. “Bir düzine 10, bir deste 12 daha kaç eder?” sorusu, basit bir hesaplama gibi görünebilir. Ancak bu soruyu antropolojik bir bakış açısıyla incelediğimizde, sayıların ve birimlerin ötesinde, insanların dünyayı nasıl yapılandırdığını, nasıl anlamlandırdığını ve toplumsal yapılar içinde nasıl iletişim kurduklarını daha derinlemesine keşfederiz. Farklı…

Bilim ve Felsefe Arasındaki Bağlantı: Bir Psikolojik Perspektif Bir gün, bir arkadaşım bana şunu sordu: “Bazen hayatın anlamını ve insan doğasını sorguluyorum. Ama gerçekten ‘biliyor muyuz’ diyorum? Hani, bilimsel olarak açıklayabilen bir şey var mı?” Bu soru beni düşündürdü. İnsanlar, kendilerini ve dünyayı anlamaya çalışırken bazen bilimsel verilere dayanıyor, bazen de felsefi düşüncelerle yol alıyorlar. Ama bu iki alan gerçekten birbirinden ne kadar uzak? Yoksa insanın psikolojisini anlamak için bilim ile felsefenin birleşebileceği bir alan var mı? Merak ettim, düşündüm ve işte bu yazıyı yazmaya karar verdim. Gelin, bilim ve felsefe arasındaki bu derin bağlantıyı psikolojik bir mercekten inceleyelim. Bilim…

Açık Olan Tüm Pencereleri Simge Durumuna Getirmek: Bir Dijital Dünya, Bir Felsefi Sorun Günümüzün hızla dijitalleşen dünyasında, her gün karşılaştığımız küçük ama anlamlı eylemler, yalnızca pratik bir amacı taşımakla kalmaz; bazen daha derin felsefi soruları gündeme getirir. Açık olan tüm pencereleri simge durumuna getirmek gibi basit bir işlem, bizim dijital dünyamızda zihinsel ve varlık düzeyinde nasıl hareket ettiğimize dair düşündürücü bir metafor olabilir. Teknolojik bir arayüzde, birden fazla pencere açıldığında zihnimiz de birden fazla düşünceyi aynı anda işlerken, bu pencereleri simge durumuna getirmenin insan zihnindeki paralel süreçlerle nasıl örtüştüğünü sorgulamak kaçınılmazdır. Teknoloji, ontolojik sorularla kesiştiğinde, basit eylemler derin bir anlam…

Atilla İlhan’ın “Üçüncü Şahsın Şiiri” ve Ekonomi Perspektifi: Kaynaklar, Seçimler ve Toplumsal Refah Giriş: Ekonomist Gözünden Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Ekonomi, insanların sınırlı kaynaklarla sonsuz ihtiyaçları karşılamak için verdikleri kararların toplamıdır. Her ekonomik karar, bir seçim ve bunun doğurduğu sonuçları içerir. Bu temel anlayış, sadece piyasaları değil, bireysel ve toplumsal düzeyde de geçerlidir. Atilla İlhan’ın “Üçüncü Şahsın Şiiri”, bir şiir olmasının ötesinde, karar alma süreçlerini ve bu süreçlerin toplumsal yapılar üzerindeki etkilerini düşündüren derin bir metin olarak karşımıza çıkar. Ekonominin temel ilkelerinden biri olan seçimlerin sınırlılığı, bu şiir aracılığıyla toplumsal yapıları ve bireylerin içsel çatışmalarını anlamada önemli bir anahtar…

Merkeziyetçilik Ne Demek Tarihte? Evet, başlık biraz ağır görünebilir. Ama merak etmeyin, arada birkaç espri sıkıştırarak konuyu çok daha eğlenceli hale getireceğiz. Merkeziyetçilik ne demek? Tarihte nasıl şekillendi? Hadi gelin, tarih kitaplarındaki o klasik kuru bilgileri bir kenara bırakıp, daha eğlenceli bir bakış açısıyla inceleyelim. İzmir’de, akşam arkadaşlarla sahilde yürürken bu terimi biraz daha düşündüm ve anladım ki, aslında merkeziyetçilik bazen bizim günlük hayatımıza o kadar yakın ki, çoğu zaman fark etmiyoruz! Merkeziyetçilik: Kral Her Şeyi Bilir! Tarihte merkeziyetçilik dediğimizde aklımıza gelen ilk şey, aslında bir ülkenin ya da imparatorluğun yönetim gücünün tek bir elde toplanmasıdır. Yani, her şeyin ve…

Gözü Dikti Ne Demek? Konya’da yaşayan, hem mühendislik hem de sosyal bilimlere meraklı bir genç olarak, bazen kafamda iki farklı sesin birbirini tartıştığını hissediyorum. Bir tarafta, olaylara analitik bir bakış açısıyla yaklaşmaya çalışan içimdeki mühendis, diğer tarafta ise olayları insani yönleriyle değerlendirmeye çalışan içimdeki insan tarafım var. Bugün, “Gözü dikti ne demek?” sorusunu sorarak bu iki farklı bakış açısını karşılaştırmaya çalışacağım. Kendi kendime sorgularken, aslında bu deyimin çok daha derin anlamlar taşıdığını fark ettim. İçimdeki Mühendis: İşin Mantıklı Tarafı Bir mühendis olarak baktığımda, “gözü dikmek” ifadesi, aslında bir hedefe odaklanmayı ve bu hedefe ulaşmak için belirli bir çaba sarf etmeyi…